نویسنده: ابراهیم صالحی
تخریب و تعرض به محوطه های باستانی، بناها و بافت تاریخی خوزستان توسط ارگانهای دولتی و غیر دولتی رو به افزایش است. که متاسفانه به دلیل خلاء قانونی، عدم نظارت کافی و معرفی درست، محوطه‌های استان خوزستان یکی پس از دیگری در حال تخریب هستند.
پس از تعرض به حریم محوطه جهانی چغازنبیل، چغاسفلی، تخریب کامل کارخانه نساجی شهرستان کارون، بافت‌های تاریخی عامری و نیوسات، کاوش های غیرمجاز در ابوصخیر دشت ازادگان، محوطه تاریخی حمیدیه و…
تخریب محوطه های باستانی و بناهای تاریخی در هر کجای دنیا باشد مذموم و به مثابه توهین و بی توجهی به تاریخ گذشتگان بشمار می رود.
دلایل تخریب محوطه ها و بناهای تاریخی در خوزستان علاوه بر پدیده های طبیعی مانند سیل و زلزله و … عوامل انسانی موثرند، که می توانند شامل موارد زیر باشد:
۱- عدم معرفی درست، عدم نصب تابلو هشدار و شماره ثبت ملی
۲- نبود نیروی کافی یگان حفاظت و به کارگیری آنها در شغلهای اداری و معاونت های مختلف که به نوعی این کار خیانت بزرگی به میراث فرهنگی، کمک و تسهیل برای تخریب گران، غارتگران و قاچاقچیان عتیقه است.
نیروهای که برای حفاظت و صیانت از میراث و بعنوان میراث بان آموزش دیده اند و دولت برای آموزش آنها هزینه زیادی کرده است و حقوق میراث بان دریافت می کنند نباید در کارهای اداری مشغول باشند این کار باعث
گردیده است که نیروی یگان حفاظت حضور به موقعی برای جلوگیری از تخریب محوطه ها و بناها را نداشته باشد و همچنین ادارات میراث فرهنگی شهرستانها به دلیل کمبود نیروی یگان حفاظت دچار مشکلاتی شوند و
این امر باعث شده که اداره کل میراث فرهنگی استان هزینه زیادی را متحمل شده و بناها و محوطه های تاریخی بسیاری نابود و یا تخریب شوند.
۳- عدم هماهنگی کامل بین اُرگان های دولتی و عدم آشنایی با قوانین از دیگر عوامل دیگر تخریب محوطه ها بناهای تاریخی است
۴- عدم نظارت و ورود به موقع استانداری ، فرمانداری ها، دادستانی ها و بازرسی ها برای جلوگیری از تخریب بناها و محوطه ها
۵- ضعف میراث فرهنگی در هماهنگ کردن و مطلع کردن اُرگان ها از وجود محوطه‌ها و حساس کردن آنها نسبت به میراث فرهنگی.
۶- دفاع از طرح شکایت و عدم برنده شدن میراث فرهنگی در بعضی از دعوهای قضایی از دیگر عواملی است که تخریبگران روز به روز افزایش می یابند
۷. مجوزهای غیرقانونی که برای احداث یا تخریب محوطه ها وبناها صادر می شود
۸. عدم ثبت ملی کردن و تعیین عرصه و حریم به موقع از عواملی هستند که باعث تخریب و تعرض به محوطه ها، بافت و بناهای تاریخی شده است.
امروزه کمتر محوطه باستانی در استان خوزستان مي توان دید که در آن کاوش غیر مجاز یا به عرصه و حریم آن تعرض نشده است ببینیم. در واقع میراث فرهنگی و یگان حفاظت استان نیاز به برنامه و استراتژیک واضح و
صریح حفاظت از آثار باستانی دارند.
همچنین به فعالین میراث فرهنگی و انجمن های دوستداران میراث فرهنگی استان پیشنهاد می شود کمپین حفاظت از آثار راه‌اندازی کنند و تمام محوطه هایی که در شرف تخریب قرار دارند، در آن کاوش غیر مجاز صورت
گرفته و یا به عرصه و حریم آن تعرض شده است، مستندنگاری و یا جمع آوری و طبقه بندی مستندات علمی دقیق به وزارت میراث فرهنگی کشور، کمیسیون میراث فرهنگی مجلس، نمایندگان مجلس، دادستان استان
و فرمانده یگان حفاظت کشور ارسال شود تا توجه ویژه در این خصوص صورت گیرد.
هر گونه کپی‌برداری از این مطلب، با ذکر نام منبع و مؤلف آن بلامانع است. copyright©
