کلانشهر اهواز؛ مرد میدان می خواهد

نویسنده: محمد نبهان

انتخابات ششمین دوره شورای شهر اهواز نزدیک است، ۷۳۹ نفر برای انتخابات شورای شهر اهواز شرکت کرده اند که در این بین ۸۶ درصد از داوطلبان دوره ششم انتخابات مرد و ۱۴ درصد از آن ها زن هستند.
۹۶ درصد از داوطلبان این دوره بدون سابقه نمایندگی و چهار درصد از آنها دارای سابقه نمایندگی در شورای شهر هستند. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ ایرنا) این آمار در نگاه اول بسیار عادی به نظر می رسد؛ اما با بررسی دقیق تر این آمار حساسیت فراوان این دوره را می توان به عینه لمس کرد. از یک سو بی سابقه بودن حجم کثیری از شرکت کنندگان و از سوی دیگر خروجی نامناسب فعالیت های برخی نمایندگان دوره های پیشین، یک شهروند را عملا در شرایط سخت تصمیم گیری قرار می دهد، حضور کمرنگ بانوان از یک سوی و حجم بالای شرکت کنندگان – با گرایش های سیاسی متفاوت – از سوی دیگر مزید بر علت شده است، به طور مشخص در این شرایط نه بانوان به نسبت جمعیت شان سهم مناسبی را می توانند در اختیار داشته باشند و نه حجم کثیر شرکت کنندگان، می توانند دقت لازم را در اختیار یک شهروند قرار دهند تا به یک انتخاب صحیح بینجامد.

حال ۳۶۰ درجه نگاه تحلیلی خودمان را تغییر داده و با تکیه بر آمار فوق از منظر یک نامزد انتخابات به شرایط پیش روی نظری می افکنیم تا به تحلیل دقیق تری نسبت به اوضاع انتخاباتی این روزهای شهر اهواز برسیم. قطعا با وضعیت قرمز کرونا در استان خوزستان، محدودیت های فیزیکی تبلیغات و همراه شدن انتخابات ریاست جمهوری و نیز حجم بالای نامزدهای انتخابات شورای شهر اهواز دشواری «دیده شدن» یا به اصطلاح سیاسی «چهره شدن» یک نامزد، و نهایتا پیروزی در انتخابات را بسیار پیچیده کرده است. از این روی نامزد این انتخابات یا خود را با تعهدات بی شمار در قبال لیست های رنگارنگ غرق می کند و یا این که از تکنیک های حرفه ای رسانه استفاده کرده، نهایتا شانس چهره شدن و احتمال رای آوری پیدا خواهد کرد.

در هر صورت این چکیده، مکانیزمی بود که پیش از این با آن رو به رو شده بودیم و احتمالا در آینده بیشتر با آن روبه رو خواهیم شد، لذا از حیث شکلیت به نظر می آید در فضای انتخابات پیش روی تغییرات جدی رخ نخواهد داد و تنها انتقال جریان سنتی به فضای مدرن (مجازی) صورت خواهد گرفت. آن چنان که شاهد هستیم مفاهیم مهمی چون پایگاه های اجتماعی، مسئولیت اجتماعی و سرمایه های اجتماعی همچنان در این انتقال دستخوش تغییر در نگرش از سوی شهروندان قرار نگرفته است. اما باید این واقعیت را پذیرفت این مفاهیم اکنون در بستر جریان های جدیدی قرار گرفته اند که عملا در تصمیم گیری شهروندان به طور مستقیم تاثیرگذار خواهند بود. لذا می توان اذعان داشت که سیطره جریان های سیاسی سنتی عملا پس از پنج دوره سیاسی – و نه عمرانی خدماتی – در جریان انتخابات ششمین شورای شهر اهواز به طور مشخص پایان پذیرفته است.[۱]

امروز فرصت طلایی برای عبور از جریان هایی وجود دارد که پیش از این یکی از مهم ترین علل عقب ماندگی اجتماعی و عدم عمران و توسعه اهواز به شمار می آمدند، جریان های مردمی، مستقل و امروزی می توانند با درک صحیحی از شرایط و اوضاع کنونی شهروندان، مطالبات خود را با توجه به اولویت ها و نیاز های اساسی (با اتکا به پایگاه های دانش – تیم های علمی و تخصصی جهادی) تهیه و تنظیم کنند و این امکان آگاهی بخشی را در جهت جذب مشارکت حداکثری، در جهت عمران و توسعه اهواز به کار گیرند. امروز برای بازگشت امید و نشاط اجتماعی، تغییر و تحول، عمران و توسعه پایدار، نیازمند یک جریان عملگرا هستیم، جریانی که مرد میدان باشد و از همه پتانسیل یک کلانشهر در جهت تحول اساسی و بنیادین استفاده کند.

محمد نبهان؛ پژوهشگر علوم اجتماعی

پی نوشت:

۱-
نکته اول – فوکویاما بیان می‌دارد که سرمایه اجتماعی پیشنیازی ضروری برای توسعه موفق است، اما برقراری نیرومند قانون و نهادهای زیربنایی سیاسی برای ساختن سرمایه اجتماعی ضروری هستند. او در مقاله «سرمایه اجتماعی و توسعه: دستور کار آینده» اشاره دارد که توافقی بر تعریف سرمایه اجتماعی وجود ندارد، وی این مفهوم را این‌گونه تفسیر می‌کند: سرمایه اجتماعی «هنجارها یا ارزشهای به اشتراک گذاشته شده ‌است که موجب تقویت همکاری اجتماعی بر اساس روابط اجتماعی واقعی می‌شود».

نکته دوم – رشد سریع سایت‌ها و شکل گیری شبکه‌های اجتماعی نشان دهنده این است که بر خلاف روابط سنتی و فیزیکی (پیش از کرونا)، امروز به کمک اینترنت، افراد می‌توانند به صورت هدفمند و آنی با یکدیگر ارتباط گیری کنند. فضای مجازی نیز همچون یک تسهیل‌کننده اجتماعی به افرادی که در ایجاد و برقراری پیوندهای قوی یا ضعیف با دیگران دچار مشکل هستند، خدمت می‌کند. و نیز نقش کاملا موثری در تقویت همکاری های اجتماعی می کند، لذا می توان بیان کرد، سبب تقویت سرمایه های اجتماعی می شود، از سوی دیگر فرایند مشارکت های اجتماعی را در ذیل این مفاهیم با قید شراید کنونی و بستر جدید بازتعریف می کند.

هر گونه کپی‌برداری از این مطلب، با ذکر نام منبع و مؤلف آن بلامانع است. copyright©